Ở nước ta hiện nay, diện tích trồng cây điều đứng thứ 3, chiếm từ 13-14% diện tích cây lâu năm, đứng sau cây cao su (930,5 ngàn ha), cây cà phê (710,6 ngàn ha). Cây điều chủ yếu được trồng tập trung ở 3 vùng sinh thái nông nghiệp (Duyên hải Nam Trung bộ, Tây Nguyên và Đông Nam bộ). Tại Đông Nam Bộ, chỉ sau Bình Phước, Đồng Nai là tỉnh có diện tích điều thu hoạch đứng thứ 2 cả nước. Vì vậy, để phát triển sản xuất điều bền vững, ngoài công tác chọn tạo giống, giải pháp thâm canh tăng năng suất như: ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật về trồng tái canh; cải tạo các vườn điều già cỗi cho năng suất thấp; sử dụng đồng bộ các biện pháp giống mới năng suất cao, mật độ, bón phân, tạo tán tỉa cành, chất kích thích sinh trưởng... là hết sức cần thiết.
Dự án Khuyến nông Trung ương: “Xây dựng mô hình mẫu sản xuất thâm canh điều bền vững” do Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển cây điều chủ trì thực hiện từ năm 2021 -2023 tại 4 tỉnh: Bình Phước, Đồng Nai, Bình Thuận và Bà Rịa – Vũng Tàu theo Quyết định số: 1125/QĐ-BNN-KHCN ngày 16/03/2021 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn. Tại Đồng Nai, dự án được triển khai tại xã Phú Lý, Vĩnh Cửu, Đồng Nai với quy mô: 15 ha mô hình thâm canh điều, 5 ha Chăm sóc mô hình trồng mới (năm thứ 2), chăm sóc mô hình trồng mới năm thứ 3.
Mô hình thâm canh cây điều bền vững.
Kết quả thực hiện dự án năm 2023: Mô hình trồng tái canh bằng ba giống điều mới (AB05-08, AB29 và PN1) tại xã Phú Lý, huyện Vĩnh Cữu , Đồng Nai với quy mô 10 ha. Trong đó 5 ha (trồng tháng 6 năm 2021), tỷ lệ cây sống hữu hiệu > 95%. Thời điểm tháng 9/2023 (27 tháng sau trồng) chiều cao cây các giống biến động từ 300 – 350 cm, đường kính tán từ 250 – 280 cm; đường kính thân từ 4,0 – 5,0 cm. Chăm sóc mô hình trồng mới năm thứ 2, quy mô 05 ha (trồng từ tháng 6/2022). Tỷ lệ sống hữu hiệu sau một năm trồng đạt 96,3%, (đáp ứng được mục tiêu của dự án là tỷ cây sống đạt trên 95%). Chiều cao cây trung bình ghi nhận ở năm thứ 2 (15 tháng sau trồng) sau trồng đạt 180 - 250 cm, đường kính tán là 130 - 180 cm, đường kính thân từ 2,2 – 3,0 cm. Mô hình được theo dõi và hướng dẫn nông dân chăm sóc đúng quy trình kỹ thuật.
Tỉa cành cho điều thâm canh
Mô hình thâm canh điều thực hiện trên vườn điều trên 6 năm tuổi (Quy mô 15ha). Kết quả niên vụ năm 2022/2023, năng suất trung bình trong mô hình và ngoài mô hình lần lượt là 2020 kg/ha và 1.450 kg/ha, năng suất trong mô hình tăng 570 kg/ha so với ngoài mô hình, tăng 39,3%.
Tập huấn cho người dân đang trồng điều
Ngoài ra, Trung tâm Nghiên cứu và phát triển cây điều phối hợp với Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp tỉnh Đồng Nai tổ chức các lớp tập huấn trong và ngoài mô hình, hội nghị tham quan.
Đỗ Nhật Khánh-TTDVNN