Những năm gần đây, Đồng Nai từng bước hình thành các cánh đồng mẫu lớn chuyên canh, các vùng sản xuất nông nghiệp tập trung quy mô hàng hóa như tiêu, cà phê, điều, nhiều loại cây ăn quả đặc sản; chăn nuôi lợn và gà phát triển ở quy mô lớn. Từ đó hướng đến quy hoạch sản xuất theo hướng hiện đại, ứng dụng công nghệ cao.

Mô hình cánh đồng mẫu lớn giúp sản xuất đi theo quy hoạch đề ra

Nắm bắt được lợi thế của mình, trong những năm qua, tỉnh Đồng Nai chủ trương rà soát, điều chỉnh, bổ sung kịp thời quy hoạch phát triển ngành nông nghiệp và quy hoạch phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội ở từng địa phương; trong đó, đặc biệt ưu tiên gắn quy hoạch cơ sở hạ tầng với quy hoạch sản xuất hàng hóa tập trung theo từng địa bàn.

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT) tỉnh Đồng Nai Lê Văn Gọi cho biết, những năm qua, tỉnh tập trung xây dựng các vùng trồng trọt và chăn nuôi tập trung với cơ cấu sản xuất hiệu quả, phát triển mạnh các loại cây trồng, vật nuôi chủ lực đảm bảo tiêu chuẩn cây, con "4 có" gồm có giá trị kinh tế cao, có khả năng cạnh tranh, có thị trường tiêu thụ ổn định và có thu nhập cao.

Cụ thể, việc xây dựng và phát triển các mô hình cánh đồng lớn không chỉ xây dựng các mối liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ mà còn giúp sản xuất nông nghiệp đi theo quy hoạch đã đề ra và phù hợp với nhu cầu thị trường hơn. Theo Sở NN-PTNT tỉnh, trong 120 chuỗi liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ nông sản của tỉnh thì có 16 chuỗi liên kết theo dự án cánh đồng lớn chuyên canh với 28 doanh nghiệp, hợp tác xã tham gia, tổng diện tích 5.521ha; hơn 100 chuỗi liên kết giữa doanh nghiệp, hợp tác xã, người dân thông qua hợp đồng tiêu thụ sản phẩm.

Từ nhu cầu của thị trường về chủng loại nông sản, chất lượng, sản lượng, các doanh nghiệp, hợp tác xã sẽ tìm cách liên kết với nông dân để sản xuất. Đến nay, Đồng Nai đã cấp 108 mã số vùng trồng với quy mô hơn 23.000 ha phục vụ xuất khẩu; 71 sản phẩm OCOP đạt chứng nhận 3 sao trở lên, đứng đầu về số lượng trong khu vực Đông Nam bộ.

Cùng với việc định hướng sản xuất thông qua quy hoạch, để đảm bảo nâng cao ý thức của người nông dân trong việc thực hiện đúng các quy hoạch, tỉnh cũng đẩy mạnh việc cung cấp thông tin dự báo thị trường, chuyển giao khoa học - kỹ thuật để nông dân làm ra những sản phẩm chất lượng cao, tăng khả năng cạnh tranh.

Hàng nghìn ha vùng sản xuất cây – con tập trung

Nhận thức được vai trò trụ đỡ và tầm quan trọng của nông nghiệp trong sự phát triển kinh tế bền vững của tỉnh, UBND tỉnh Ðồng Nai đã quy định khuyến khích phát triển hợp tác, liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ nông sản. Thông qua các chính sách hỗ trợ, bên cạnh phát triển cánh đồng mẫu lớn chuyên canh, tỉnh đã hình thành một số vùng sản xuất tập trung cây – con khác, tạo ra sản phẩm nông nghiệp xuất khẩu, có giá trị kinh tế cao, phù hợp điều kiện tự nhiên của từng địa phương. Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh, hiện tỉnh đã hình thành được 25 vùng cây trồng chủ lực là cây công nghiệp lâu năm và cây ăn trái; trong đó, có nhiều cây trồng đặc sản có tiếng trên thị trường như hồ tiêu, xoài, bưởi, sầu riêng, chôm chôm, thanh long ruột đỏ... Trong đó, tỉnh cũng hình thành khu sản xuất tập trung cho hơn 34.000ha điều, 19.000ha cà phê, 10.000ha xoài, 9.000ha tiêu…

Riêng đối với cây ăn quả, trên địa bàn tỉnh đã hình thành được 152 vùng sản xuất tập trung, chuyên canh cây ăn quả. Trong đó cây bưởi có 38 vùng, cây mít có 26 vùng, cây sầu riêng có 24 vùng, cây chuối có 17 vùng… Nhiều vùng chuyên canh cây ăn quả của tỉnh đã hình thành chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ với sự tham gia của doanh nghiệp chế biến.

Huyện Xuân Lộc được biết đến là một huyện thuần nông với diện tích đất canh tác gần 60.000ha. Nhờ ứng dụng các mô hình sản xuất nông nghiệp tiên tiến mà những năm gần đây khu vực này đã hình thành nên các vùng chuyên canh cây công nghiệp và cây ăn quả đem lại hiệu quả kinh tế cao. Hiện tại, nhiều sản phẩm nông nghiệp của huyện đã được cấp giấy chứng nhận VietGAP, GlobalGAP như xoài Suối Lớn; cam, quýt Xuân Hưng; sầu riêng Xuân Định; chôm chôm Bảo Hòa và nhiều sản phẩm rau củ quả của các hợp tác xã nông nghiệp.

Trong khi đó, huyện Cẩm Mỹ là địa phương xây dựng được các hợp tác xã nông nghiệp quy mô lớn. Điển hình như Hợp tác xã nông nghiệp Lâm San, liên kết trên 1.000 hộ trồng tiêu, sản xuất tiêu đạt chuẩn GlobalGAP xuất khẩu sang thị trường châu Âu; Hợp tác xã Đông Tây liên kết hàng trăm hộ nông dân tham gia dự án cánh đồng lớn trồng ngô, phát triển vùng nguyên liệu sạch, đầu tư máy móc sơ chế cây bắp thành thức ăn chăn nuôi gia súc tiêu thụ trong nước và xuất khẩu. Ngoài ra, còn có vùng trồng chuối già cấy mô Nam Mỹ xuất khẩu đi nhiều thị trường trên thế giới.

Bên cạnh trồng trọt, Đồng Nai còn là thủ phủ chăn nuôi của cả nước với nhiều trang trại quy mô lớn, vật nuôi chủ lực là lợn và gà chiếm 90%. Tỉnh dẫn đầu cả nước với hơn 3.800 trang trại chăn nuôi.  Ông Lê Văn Quyết, Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp công nghệ cao Long Thành Phát cho hay, từ năm 2016, Đồng Nai là địa phương đầu tiên trong cả nước làm điểm xuất khẩu thực phẩm an toàn (thịt gà) sang thị trường Nhật Bản.

Đến nay, tỉnh đã có hàng chục trang trại chăn nuôi gà quy mô lớn ở huyện Long Thành đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu đi Nhật và cung ứng cho các chuỗi nhà hàng trong nước. Ngoài gà, tỉnh cũng là nơi tập trung các trại chăn nuôi lợn quy mô lớn phục vụ phần lớn nhu cầu tiêu dùng của TP. Hồ Chí Minh và cung cấp nguyên liệu cho các nhà máy chế biến thực phẩm.