Ngày 10/12/2021, Ban Chỉ đạo quốc gia về Phòng chống thiên tai tổ chức Hội nghị tập huấn trực tuyến “Nâng cao năng lực cho cán bộ làm công tác PCTT cấp huyện trong việc triển khai tổ chức tập huấn, nâng cao năng lực về phòng chống thiên tai cho lực lượng xung kích phòng chống thiên tai cấp xã”. Phó trưởng ban Ban chỉ đạo quốc gia về Phòng chống thiên tai, Tổng cục trưởng Tổng cục Phòng chống thiên tai ông Trần Quang Hoài chủ trì Hội nghị. Tham dự hội nghị có đại diện cán bộ làm công tác phòng chống thiên tai (PCTT) cấp tỉnh, cấp huyện của 63 tỉnh/thành phố trên cả nước. Về phía tỉnh Đồng Nai có ông Trần Trung Hiếu - Phó Chánh Văn phòng Thường trực Ban chỉ huy phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh và các cán bộ làm công tác phòng chống thiên tai ở cấp tỉnh, 11 huyện, thành phố.    

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Phó trưởng ban Ban Chỉ đạo quốc gia về Phòng chống thiên tai Trần Quang Hoài cho rằng: Thời gian vừa qua, thiên tai diễn biến phức tạp, trên khắp các vùng miền cả nước. Bên cạnh nỗ lực của các lực lượng chuyên nghiệp của Trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện, lực lượng xung kích phòng chống thiên tai cấp xã có vai trò nòng cốt thực hiện phương châm “4 tại chỗ” ở cơ sở là lực lượng thực hiện tốt nhiệm vụ phòng ngừa như: tuyên truyền, rà soát các vị trí xung yếu, chuẩn bị sẵn sàng ứng phó; và các nhiệm vụ khắc phục hậu quả khôi phục đời sống, sản xuất của nhân dân. Đặc biệt là lực lượng phản ứng nhanh, kịp thời xử lý các tình huống khẩn cấp ngay từ giờ đầu trước khi có lực lượng bên ngoài tiếp cận. Từ thực tiễn đã được ghi nhận, lực lượng này đã phát huy hiệu quả rõ rệt, nhất là trong đợt mưa lũ, lũ quét, sạt lở đất tại khu vực miền núi và lũ lụt nghiêm trọng tại miền Trung trong những năm qua. Vì vậy việc nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động của cán bộ phòng chống thiên tai cấp huyện và lực lượng xung kích phòng chống thiên tai là rất cần thiết.  

Đề cập đến mô hình hoạt động của Đội xung kích phòng, chống thiên tai cấp xã và trách nhiệm của cấp huyện về xây dựng, củng cố và tập huấn, nâng cao năng lực cho lực lượng xung kích phòng, chống thiên tai cấp xã, ông Trịnh Văn Khoa, Cục Ứng phó và Khắc phục hậu quả thiên tai, Tổng cục Phòng, chống thiên tai cho rằng, Đội xung kích phòng, chống thiên tai làm việc theo chế độ kiêm nhiệm với nòng cốt là lực lượng dân quân tự vệ và sự tham gia của các thành viên từ các cơ quan, tổ chức chính trị-xã hội ở thôn, xã. Đội xung kích phòng, chống thiên tai cấp xã tham gia xây dựng và triển khai thực hiện kế hoạch phòng, chống thiên tai, phương án ứng phó thiên tai của xã; tập huấn, diễn tập, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai; tham gia tuyên truyền, phổ biến nâng cao nhận thức, kỹ năng và trách nhiệm của nhân dân trong phòng, chống thiên tai; theo dõi diễn biến thiên tai, báo cáo kịp thời với Trưởng ban chỉ huy xã và thông báo tới các tổ chức, cá nhân trên địa bàn; kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn các tổ chức, cá nhân chuẩn bị nhân lực, vật tư, phương tiện, trang thiết bị, nhu yếu phẩm...

Về công tác phối hợp giữa Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh, huyện, xã trong việc tập huấn, thực hành cho lực lượng xung kích phòng, chống thiên tai cấp xã, Đại tá Vũ Văn Báo, Cục Dân quân tự vệ cho biết, trong thực hiện nhiệm vụ PCTT&TKCN được quy định tại Khoản 3, Điều 8, Luật Dân quân tự vệ “Thực hiện nhiệm vụ phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh, tìm kiếm cứu nạn, bảo vệ và phòng, chống cháy rừng, bảo vệ môi trường và nhiệm vụ phòng thủ dân sự khác”. Trong những năm qua, cơ quan quân sự các cấp đã phát huy tốt vai trò làm tham mưu, chủ động tổ chức triển khai lực lượng, phương tiện và huy động dân quân tự vệ phối hợp chặt chẽ với các lực lượng khác thực hiện nhiệm vụ phòng, chống lụt bão, cứu hộ, cứu nạn đạt kết quả tốt, góp phần hạn chế thấp nhất thiệt hại do thiên tai gây ra, giúp nhân dân khắc phục khó khăn, ổn định đời sống và sản xuất.

Đại tá Vũ Văn Báo nêu rõ, để tập trung nâng cao vai trò làm tham mưu cho cấp ủy, chính quyền và Ban Chỉ huy PCTT&TKCN các cấp và trực tiếp chỉ huy lực lượng dân quân tự vệ trong phòng, chống thiên tai, cơ quan quân sự địa phương các cấp và Ban Chỉ huy Quân sự cấp xã cần chủ động tham mưu xây dựng kế hoạch, tổ chức và huy động lực lượng, phối hợp chặt chẽ với các ngành chức năng của địa phương cần tổ chức truyền truyền giáo dục, quán triệt, học tập nâng cao nhận thức, trách nhiệm hơn nữa cho lực lượng dân quan tự vệ trong việc thực hiện nhiệm vụ phòng, chống thiên tai - tìm kiếm cứu nạn.

Cơ quan quân sự địa phương các cấp và Ban Chỉ huy Quân sự cấp xã xây dựng, rà soát, bổ sung, điều chỉnh kế hoạch phương án và sử dụng dân quân tự vệ làm nhiệm vụ phòng, chống thiên tai - tìm kiếm cứu nạn phù hợp với từng địa phương, có sở; tăng cường các biện pháp quản lý về lực lượng, duy trì chặt chẽ chế độ trực để thực hiện tốt nhiệm vụ phòng, chống thiên tai - tìm kiếm cứu nạn, đặc biệt là lực lượng xung kích, lực lượng làm nhiệm vụ tuần tra, cảnh gác, bảo vệ các công trình thủy lợi, công trình phòng chống lụt bão kết hợp với giữ gìn an ninh trật tự…

Tại tỉnh Đồng Nai, theo báo cáo của Ban chỉ huy PCTT-TKCN tỉnh Đồng Nai: Tỉnh ủy Đồng Nai ban hành Kế hoạch số 373-KH/TU ngày 01/7/2020 về việc triển khai thực hiện Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 24/3/2020 của Ban Bí thư,  UBND tỉnh Đồng Nai đã ban hành kế hoạch thực hiện Nghị quyết 76/NQ-CP ngày 18/6/2018 của Chính phủ về công tác PCTT trên địa bàn tỉnh tại Quyết định số 3370/QĐ-UBND ngày 25/9/2018), trong đó tập trung chỉ đạo xây dựng lực lượng xung kích PCTT tại cơ sở cấp xã theo phương châm 4 tại chỗ (chỉ huy tại chỗ, lực lượng tại chỗ, phương tiện và hậu cần tại chỗ) và 3 sẵn sàng (chủ động phòng tránh, ứng phó kịp thời, khắc phục khẩn trương và có hiệu quả), tổ chức diễn tập để rút kinh nghiệm cho phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương. Kết quả thực hiện đến nay, có 120/120 xã và 49 phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh đã thành lập và củng cố lực lượng xung kích cấp xã, từng bước đi vào hoạt động ổn định và hiệu quả.

Qua hội nghị tập huấn này, các cấp chính quyền địa phương sẽ xác định rõ trách nhiệm trong việc đào tạo, tập huấn, nâng cao năng lực cho lực lượng xung kích PCTT tại cơ sở. Đặc biệt là trách nhiệm của Ủy ban nhân dân, Ban Chỉ huy PCTT&TKCN cấp huyện để đảm bảo trong thời gian tới 100% lực lượng xung kích trên địa bàn được đào tạo, tập huấn nâng cao các kỹ năng về phòng chống thiên tai nhằm đáp ứng các yêu cầu thực tiến khi thiên tai xảy ra tại địa phương. Bên cạnh đó quán triệt các cấp trong việc thực hiện nghiêm Chỉ thị số 18/CT-TTg ngày 09/7/2021 của Thủ tướng Chính phủ.