Chính sách chi trả dịch vụ môi trường
rừng là một chính sách mới của nhà nước với mục tiêu chính là huy động
nguồn lực của xã hội để bảo vệ và phát triển rừng, trong đó quy định bên
sử dụng dịch vụ môi trường rừng phải trả tiền cho bên cung ứng dịch vụ
môi trường rừng.
Hiện tại, chính sách đã xác định được 5 dịch vụ cung ứng, tuy nhiên chỉ mới đưa vào thực hiện thu tiền các dịch vụ sau: Bảo vệ đất, hạn chế xói mòn và bồi lắng lòng hồ, lòng sông, lòng suối; Điều tiết và duy trì nguồn nước cho sản xuất và đời sống xã hội; Bảo vệ cảnh quan tự nhiên và bảo tồn đa dạng sinh học của các hệ sinh thái rừng phục vụ cho dịch vụ du lịch, qua đó các đối tượng sử dụng dịch vụ môi trường rừng phải chi trả là: các nhà máy thủy điện, công ty kinh doanh du lịch sinh thái, nhà máy sản xuất nước sạch.Trong những năm qua, nhiều đối tượng sử dụng dịch vụ môi trường rừng trên toàn quốc chậm thực hiện việc đăng ký trả tiền dịch vụ môi trường rừng, nhưng chưa có chế tài xử phạt cụ thể làm ảnh hưởng đến việc thực hiện chính sách.
Để thực hiện tốt chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng, ngày 27/4/2015, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 40/2015/NĐ-CP sửa đổi bổ sung một số điều Nghị định 157/2013/NĐ-CP ngày 11/11/2013 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính về quản lý rừng, phát triển rừng, bảo vệ rừng và quản lý lâm sản. Nghị định số 40/20015/NĐ-CP ngày 27/4/2015 của Chính phủ quy định về xử phạt đối với hành vi vi phạm chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng, cụ thể:
Đối tượng sử dụng dịch vụ môi trường rừng không ký hợp đồng chi trả tiền sử dụng dịch vụ môi trường rừng sau 3 tháng, kể từ khi sử dụng dịch vụ môi trường rừng trong trường hợp chi trả gián tiếp thì bị phạt tiền với mức phạt từ 10.000.000 - 20.000.000 đồng khi không ký hợp đồng với Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh; Phạt tiền từ 40.000.000 – 50.000.000 đồng khi không ký hợp đồng với Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng Việt Nam.
Trường hợp đối tượng sử dịch vụ môi trường rừng không kê khai tiền phải chi trả dịch vụ môi trường rừng trong trường hợp chi trả gián tiếp thì có thể bị phạt tiền lên tới 10.000.000 đ. Nếu đối tượng sử dụng dịch vụ môi trường rừng không chi trả hoặc chi trả không đầy đủ tiền sử dụng dịch vụ môi trường rừng quá 03 tháng theo thời hạn ký hợp đồng thì bị xử phạt từ 500.000 – 50.000.000 đồng.
Xử phạt chủ rừng là tổ chức được Nhà nước giao rừng không chi trả hoặc chi trả không đầy đủ, đúng hạn tiền thu từ dịch vụ môi trường rừng cho người nhận khoán bảo vệ rừng theo hợp đồng ký kết giữa chủ rừng và người nhận khoán bảo vệ rừng với mức phạt từ 200.000 - 10.000.000 đồng tùy số tiền phải chi trả. Ngoài ra, Nghị định cũng quy định rõ các biện pháp khắc phục các hành vi vi phạm đối với các đối tượng sử dụng, cũng như đối với các chủ rừng trong việc thực hiện chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng,…Nghị định này có hiệu lực từ ngày 20/06/2015.
Trần Thúc Quyết
Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng