Đồng Nai là một trong hai tỉnh dẫn đầu cả nước hoàn thành sớm Chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng Nông thôn mới (NTM). Xác định xây dựng NTM chỉ có điểm khởi đầu, không có điểm kết thúc, tỉnh luôn tập trung nâng cao chất lượng các tiêu chí, trong đó có giáo dục và môi trường, nhằm cải thiện, nâng chất đời sống người dân.

Những năm gần đây, nhờ Chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM mà diện mạo nông thôn và đời sống của người dân trên địa bàn tỉnh có nhiều khởi sắc. Trong đó, tiêu chí môi trường luôn được các địa phương quan tâm và đẩy mạnh thực hiện. Theo Phó chủ tịch UBND huyện Trảng Bom Đỗ Ngọc Nam, để thực hiện tiêu chí môi trường trong xây dựng NTM, huyện giao các xã chịu trách nhiệm tổ chức dọn vệ sinh, thu gom rác, nạo vét kênh mương và hệ thống thoát nước. Bên cạnh đó, huyện chỉ đạo Phòng Tài nguyên và Môi trường phối hợp với các ngành liên quan giám sát công tác thu gom chất thải, quản lý nguồn nước thải từ các cơ sở chăn nuôi, chế biến, dịch vụ.

Chủ tịch UBND xã Long Đức (huyện Long Thành) Nguyễn Ngọc Khải cho biết, xã đang nỗ lực để hoàn thành mục tiêu NTM nâng cao trong năm 2022. Để thực hiện tiêu chí môi trường, xã thường xuyên tổ chức ra quân dọn vệ sinh, vận động người dân trồng cây xanh và thu gom rác thải. Đồng thời, xã hợp đồng với một công ty môi trường thu gom rác thải phát sinh dọc các trục đường. “Hiện nay, xã Long Đức cơ bản đạt các chỉ tiêu cây xanh, rác thải, cảnh quan nhưng chỉ tiêu nước sạch đáng lo ngại vì đa phần người dân dùng nước giếng khoan, giếng đào. Xã kiến nghị huyện làm việc với Công ty CP Cấp nước Đồng Nai đầu tư đường ống cấp nước sạch cho người dân”, ông Nguyễn Ngọc Khải thông tin.

Môi trường là tiêu chí mềm nhưng khó thực hiện vì có nhiều chỉ tiêu đánh giá và tính bền vững của các chỉ tiêu không cao. Theo đánh giá của Chi cục Bảo vệ môi trường (Sở Tài nguyên và Môi trường), quá trình thẩm định, có nhiều xã chưa đạt các tiêu chí về môi trường. Để hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho các địa phương và ngành trong quá trình thẩm định, xét công nhận xã đạt NTM, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh đã ban hành các văn bản hướng dẫn, xây dựng các mẫu phiếu điều tra và báo cáo kết quả thực hiện.

Ngoài ra, Sở cũng thông qua chương trình liên tịch với các đơn vị như Hội Nông dân đầu tư hơn 1,5 nghìn bể chứa thuốc bảo vệ thực vật, triển khai các mô hình sản xuất nông nghiệp sạch; chương trình liên tịch với MTTQ Việt Nam thành lập 225 mô hình khu dân cư bảo vệ môi trường và 112 khu dân cư bảo vệ môi trường ứng phó với biến đổi khí hậu.

Môi trường ở vùng nông thôn đã và đang có  nhiều cải thiện, nhưng để duy trì và nâng cấp các chỉ tiêu về môi trường trong xây dựng NTM thì cần tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động như thu gom và phân loại chất thải sinh hoạt; giảm thiểu sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, thuốc tăng trưởng trong sản xuất nông nghiệp; xử lý nước thải chăn nuôi, chế biến; trồng và chăm sóc cây xanh… Bên cạnh đó, cần quan tâm đầu tư hạ tầng để thực hiện các chỉ tiêu này như mương thoát nước, đường ống nước sạch, bãi tập kết rác thải.

Chủ động tính toán nguồn kinh phí đầu tư hệ thống trường học

Tiêu chí giáo dục là một trong những tiêu chí quan trọng mà các địa phương trên địa bàn tỉnh quan tâm đầu tư trong xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu. Về đầu tư hạ tầng cơ sở, các địa phương phải đầu tư đạt 100% trường học các cấp đạt tiêu chuẩn cơ sở vật chất mức độ 1 và có ít nhất 1 trường đạt tiêu chuẩn cơ sở vật chất mức độ 2. Trong nội dung đầu tư xây dựng trường học có nêu rõ yêu cầu đầu tư trường đạt chuẩn từ diện tích đến đầu tư các cơ sở vật chất khác.

Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Lê Văn Gọi cho biết, để 100% số xã trên địa bàn tỉnh đạt xã NTM nâng cao vào năm 2024 như mục tiêu các địa phương đặt ra, toàn tỉnh có ít nhất 120 trường học đạt tiêu chuẩn cơ sở vật chất mức độ 2. Huyện đạt chuẩn NTM nâng cao yêu cầu 100% trường THPT đạt chuẩn quốc gia mức độ 1, trong đó ít nhất 1 trường đạt chuẩn quốc gia mức độ 2. Để đạt được kết quả đó, các địa phương cần chủ động tính toán nguồn kinh phí đầu tư, nghiên cứu kỹ hơn nội dung hướng dẫn mới trong thay đổi về các yêu cầu trong đầu tư trường học để thực hiện đạt yêu cầu.

Phó chủ tịch UBND tỉnh Võ Văn Phi đánh giá, đến thời điểm này, đầu tư cơ sở vật chất trong xây dựng NTM, nhất là hệ thống các trường học đã và đang đạt được nhiều kết quả tích cực. Dịch Covid-19 đã gây nhiều khó khăn trong xây dựng, thực hiện các tiêu chí NTM, các thành viên Ban Chỉ đạo nông nghiệp, nông dân và xây dựng NTM tỉnh, nhất là các sở, ngành liên quan đến tiêu chí về giáo dục, giao thông... phải đôn đốc trong công tác triển khai để hoàn thành kế hoạch đề ra. Riêng Sở Giáo dục và Đào tạo phải hướng dẫn cụ thể, sát sao cho các địa phương trong thực hiện tiêu chí về giáo dục.