Nhờ đẩy mạnh phát triển các loại cây trồng, vật nuôi chủ lực nên ngành nông nghiệp tỉnh Đồng Nai đã xây dựng được thương hiệu nông sản, từ đó góp phần hình thành các vùng chuyên canh theo hướng sản xuất hàng hóa.

Từ nhiều năm qua, tỉnh Đồng Nai là địa phương có khá nhiều mặt hàng nông sản thế mạnh thuộc danh mục 15 sản phẩm nông nghiệp chủ lực quốc gia của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT), trong đó có những sản phẩm từ trồng trọt như cao su, cà phê, điều, hồ tiêu… Để nâng cao chất lượng cũng như tính cạnh tranh của sản phẩm nông nghiệp, tỉnh cũng tập trung xây dựng đề án nâng cao năng lực cạnh tranh sản phẩm nông nghiệp Đồng Nai trong bối cảnh hội nhập quốc tế, nhằm mục tiêu lựa chọn các mặt hàng nông lâm sản chủ lực trong bối cảnh hội nhập.   

Sở NN-PTNT huyện Vĩnh Cửu cho biết, với phương châm lấy nhà vườn làm trọng tâm, huyện đã xây dựng kế hoạch minh bạch thông tin từ khâu sản xuất, phân phối đến nâng cao hoạt động truyền thông đối với sản phẩm nông nghiệp đặc trưng, thế mạnh. Mục tiêu cuối cùng là xây dựng được những thương hiệu nông sản uy tín trên thị trường.

Nhận thức rõ thế mạnh về nông nghiệp, công nghiệp, kinh tế đô thị, chính vì vậy, địa phương này đã lấy nông nghiệp phục vụ công nghiệp chế biến, xuất khẩu trọng điểm để phát huy được lợi thế về vị trí địa lý, đặc điểm tự nhiên. Tỉnh cũng tập trung nghiên cứu sâu về các ngành hàng nông sản; xây dựng cơ sở dữ liệu về các ngành hàng, sản phẩm đặc trưng của địa phương để có hướng xây dựng các chuỗi liên kết, đề nghị về chính sách phù hợp.

Theo Sở NN-PTNT tỉnh Đồng Nai, hiện toàn tỉnh đã có 120 vùng trồng nông sản với diện tích trên 24.000ha được cấp mã số, trong đó có nhiều nông sản chủ lực. Cụ thể, có 120 vùng trồng đã được cấp mã số xuất khẩu đi Trung Quốc, Hoa Kỳ, châu Âu, Australia, New Zealand. Trong đó, diện tích các cây trồng chủ lực có diện tích được cấp mã số vùng trồng lớn như: 18 vùng trồng xoài với diện tích hơn 9 nghìn ha; có 22 vùng trồng chôm chôm với diện tích hơn 6,9 nghìn ha; 9 vùng trồng chuối với diện tích hơn 4,3 nghìn ha.

Chỉ tính riêng năm 2022, toàn tỉnh có thêm 5 vùng trồng chuối với diện tích hơn 465ha và 7 vùng trồng sầu riêng với diện tích hơn 533ha được cấp mã số vùng trồng. Ngoài ra, có 4 vùng trồng chuối với diện tích gần 824ha đang chờ Tổng cục Hải quan Trung Quốc phê duyệt mã số vùng trồng.

Hình thành vùng chuyên canh theo hướng sản xuất hàng hoá

Có thể thấy, những năm gần đây, Chương trình phát triển các loại cây trồng, vật nuôi chủ lực trên địa bàn tỉnh theo quyết định 43/2007/QĐ ngày 12.7.2007 của UBND tỉnh Đồng Nai (Chương trình) đã góp phần hình thành các vùng chuyên canh theo hướng sản xuất hàng hóa. Để mở rộng diện tích vùng chuyên canh, tỉnh đã hỗ trợ nông dân và doanh nghiệp trên địa bàn xây dựng hàng chục thương hiệu sản phẩm nông nghiệp và vật nuôi (trong đó có các thương hiệu đạt tiêu chuẩn GlobalGAP) tạo ra sản phẩm nông nghiệp có chất lượng tốt, có thương hiệu, qua đó thúc đẩy sản xuất phát triển, phục vụ thị trường nội địa và xuất khẩu.

Chương trình đã góp phần hình thành những vùng sản xuất chuyên canh tập trung cây trồng chủ lực như: bưởi Tân Triều (huyện Vĩnh Cửu); xoài La Ngà, Phú Ngọc (huyện Định Quán); xoài Xuân Hưng, Suối Cao (huyện Xuân Lộc); sầu riêng Long Khánh, Xuân Lộc; cà phê Cẩm Mỹ, Xuân Lộc, Long Khánh; tiêu Xuân Thọ (huyện Xuân Lộc)… Các cây trồng chủ lực đã phát triển cả về năng suất và chất lượng, đáp ứng nhu cầu trong nước, xuất khẩu ra thị trường thế giới. Cùng với việc hình thành vùng nguyên liệu, việc xây dựng thương hiệu đã dễ dàng hơn.

Những năm qua một số sản phẩm nông nghiệp của tỉnh đã tham gia thị trường xuất khẩu có uy tín như: điều Donafoods, xoài Suối Lớn, sầu riêng Dona… Được biết, Chương trình nói trên của Đồng Nai đã đưa ra nhiều chính sách hỗ trợ ưu đãi mới đối với việc phát triển cây trồng, vật nuôi chủ lực và xây dựng thương hiệu nông sản. Cụ thể, với cây trồng, diện tích trồng mới sẽ được hỗ trợ 100% kinh phí mua cây giống; 30% kinh phí đầu tư phân bón, thuốc bảo vệ thực vật và lắp đặt hệ thống tưới nước tiết kiệm trong vòng 4 năm kể từ khi trồng…

Cùng với đó, tỉnh cũng đã hỗ trợ trong việc xây dựng thương hiệu cho sản phẩm nông nghiệp, kinh phí để xúc tiến thương mại, tham gia hội chợ, triển lãm trong và ngoài nước nhằm giới thiệu sản phẩm.

Đáp ứng nhu cầu của thị trường, cộng với định hướng phát triển nông sản chủ lực của tỉnh, trong nhiều năm qua, nông dân Đồng Nai đã trồng và hình thành các vùng chuyên canh sầu riêng ở Cẩm Mỹ, Định Quán, Tân Phú, Xuân Lộc và Long Khánh.

Từ việc hình thành những vùng chuyên canh cây ăn quả, trước đây, tỉnh đã ban hành nhiều cơ chế hỗ trợ phát triển cây trồng chủ lực, trong đó có sầu riêng. Những hỗ trợ chính bao gồm hỗ trợ giống, phân bón, hướng dẫn kỹ thuật, quy trình canh tác … Để cây ăn quả trên địa bàn đi vào phát triển bền vững, có đầu ra ổn định, hiện tỉnh đang mời gọi các doanh nghiệp đầu tư chế biến sâu gắn kết với vùng nguyên liệu trái cây.

Trên địa bàn tỉnh hiện đã có 2 cụm công nghiệp chế biến nông sản ở huyện Định Quán và Cẩm Mỹ. Tại 2 cụm công nghiệp này, đã có những nhà máy chế biến sâu các sản phẩm từ trái cây như trái cây sấy giòn, trái cây sấy dẻo, bột trái cây, nước ép trái cây. Trong đó có những sản phẩm chế biến từ sầu riêng. Hiện tỉnh cũng đang đẩy mạnh phát triển kinh tế tập thể trong nông nghiệp, trong đó có lĩnh vực cây ăn quả. Cụ thể, là đẩy mạnh việc hình thành, phát triển các hợp tác xã, tổ hợp tác là cầu nối giữa nông dân với doanh nghiệp. Qua đó, áp dụng một quy trình sản xuất chặt chẽ để chất lượng trái cây đảm bảo theo tiêu chuẩn của nhà nhập khẩu và tạo được đầu ra ổn định cho sản phẩm trái cây của nông dân.