Sáng 15/7, tại thành phố Phan Rang - Tháp Chàm, tỉnh Ninh Thuận, Tổng cục Thủy lợi (thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) phối hợp với tỉnh Ninh Thuận tổ chức hội nghị Nâng cao công tác quản lý an toàn đập, công trình thủy lợi vùng Trung bộ, Tây nguyên và Đông Nam bộ.

Ông Nguyễn Văn Tỉnh - Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy lợi chủ trì hội nghị, tham dự hội nghị còn có đại diện các cơ quan, đơn vị quản lý, khai thác công trình thủy lợi của 26 tỉnh, thành phố khu vực Trung bộ, Tây nguyên và Đông Nam Bộ. Về phía tỉnh Đồng Nai, có ông Trần Đình Minh – Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, đại diện Chi cục Trồng trọt, Bảo vệ thực vật và Thủy lợi và một số đơn vị quản lý hồ chứa nước trên địa bàn tỉnh.

Theo thống kê, hiện cả nước đã xây dựng được 7.342 đập, hồ chứa thủy lợi với tổng dung tích trữ khoảng 14,5 tỷ m3, tạo nguồn nước tưới cho gần 1,1 triệu ha đất nông nghiệp; đồng thời cấp khoảng 1,5 tỷ m3 nước cho sinh hoạt, công nghiệp. Hiện nay, các đơn vị trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn được giao quản lý 4 hồ chứa quan trọng đặc biệt và 9 hồ chứa liên tỉnh. 63 đơn vị cấp tỉnh quản lý khai thác 2.264 hồ chứa lớn, vừa và nhỏ, chiếm 33,5%; các đơn vị cấp huyện quản lý 4.396 hồ nhỏ, chiếm 65%. Cả nước hiện còn 87/888 hồ chứa thủy lợi lớn, chiếm 9,8% số hồ được giao cho các đơn vị thuộc cấp huyện, xã khai thác nhưng chưa phù hợp với quy định của pháp luật và cần phải điều chuyển lại.

Thời gian qua, các địa phương đã quan tâm, bố trí nguồn kinh phí để thực hiện tốt về quản lý. Theo đó, 100% số hồ được kiểm tra theo quy định; 90% số hồ có cửa van, có quy trình vận hành được duyệt; 78% số hồ được đăng ký an toàn đập; 73% số hồ được lập phương án ứng phó thiên tai. Tuy nhiên, đến nay chỉ có 24% trong tổng số hồ chứa có phương án ứng phó với tình huống khẩn cấp; chỉ 23% số hồ có phương án bảo vệ; 13% số hồ được kiểm định an toàn; 16% số hồ có quy trình vận hành và chỉ 10% số hồ được lắp thiết bị thông tin, cảnh báo an toàn cho đập và vùng hạ du.

Cả nước còn 934 hồ, chủ yếu là hồ chứa vừa và nhỏ đã xuống cấp, hư hỏng, thiếu khả năng xả lũ. Nguyên do là các hồ đã xây dựng từ rất lâu, kinh phí bảo trì, sửa chửa thiếu, việc triển khai các quy định pháp luật về quản lý an toàn đập, hồ chứa còn hạn chế. Bên cạnh đó, năng lực chuyên môn, nhất là ở cấp huyện, xã về khai thác đập, hồ chứa còn thiếu và hạn chế.

Về phía tỉnh Đồng Nai, hiện nay trên địa bàn tỉnh có 137 công trình thủy lợi đang hoạt động gồm, trong đó có 18 hồ chứa (gồm 10 hồ lớn và 8 hồ vừa), trong đó Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Đồng Nai quản lý11 hồ, Khu Bảo tồn Thiên nhiên - Văn hóa Đồng Nai quản lý 01 công trình (hồ Bà Hào), địa phương quản lý 6 công trình. Tổng dung tích các hồ là 107,2 triệu m3, tổng năng lực tưới phục vụ sản xuất 6.118 ha, tổng năng lực cấp nước thô phục vụ công nghiệp và sinh hoạt là 111.703 m3/ngày.

Về tình hình thực hiện quy định về quản lý an toàn đập, hồ chứa nước: Đã có 16/18 hồ thực hiện kê khai đăng ký an toàn đập; 10/18 hồ đã lập và điều chỉnh quy trình vận hành; Các hồ chứa trên địa bàn tỉnh Đồng Nai đều sử dụng tràn tự do, không có cửa van điều tiết lũ; 10/18 hồ lập quy trình bảo trì; 03/18 hồ đã kiểm định an toàn đập, đang thực hiện kiểm định 03 hồ; 08/18 hồ đã thực hiện sửa chữa, nâng cấp; 7/18 hồ đã cắm mốc chỉ giới phạm vi bảo vệ; 6/18 hồ đã lập và thực hiện phương án bảo vệ; 02 hồ đang lập và thực hiện phương án ứng phó với tình huống khẩn cấp; Các hồ chứa trên địa bàn tỉnh thường xuyên được kiểm tra, báo cáo hiện trạng, công tác sửa chữa trước, trong, sau mùa mưa lũ hàng năm để đảm bảo an toàn công trình và phục vụ sản xuất.

Về công tác thành lập và tổ chức các hoạt động của Hội đồng tư vấn đánh giá an toàn đập, hồ chứa nước: Hiện nay Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh Đồng Nai đã hoàn thành công tác thành lập Hội đồng tư vấn đánh giá an toàn đập, hồ chứa nước trên địa bàn tỉnh và tổ chức hoạt động của Hội đồng theo quy định. Thành phần trong Hội đồng bao gồm: Chủ tịch Hội đồng (là Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT), Phó Chủ tịch Hội đồng (là Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt, Bảo vệ thực vật và Thủy lợi), Thành viên Hội đồng (là các sở ngành, địa phương và đơn vị được giao quản lý hồ chứa thủy lợi trên địa bàn tỉnh), Ủy viên phản biện (là Hội Thủy lợi tỉnh), Thư ký Hội đồng (là Trưởng phòng Thủy lợi và Phòng chống thiên tai, thuộc Chi cục Trồng trọt, Bảo vệ thực vật và Thủy lợi).

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy lợi Nguyễn Văn Tỉnh nhấn mạnh, thời gian tới, Tổng cục sẽ đôn đốc các địa phương triển khai sửa chữa và nâng cấp 68 công trình được Chính phủ hỗ trợ từ nguồn vốn chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội vốn tổng kinh phí 1.000 tỷ đồng; đồng thời chỉ đạo các đơn vị đẩy mạnh việc quản lý, khai thác một cách hiệu quả nhất.

Bên cạnh đó, các địa phương cần tiếp tục triển khai thực hiện nghiêm quy định pháp luật về an toàn đập, hồ thủy lợi; trong đó cần quan tâm đến: quy trình vận hành, lập phương án ứng phó khẩn cấp; thường xuyên kiểm tra, đánh giá hiện trạng các đập, hồ chứa; sớm sửa chữa ngay các công trình, hạng mục công trình có nguy cơ mất an toàn cao trước lũ chính vụ năm 2022 và sắp xếp thứ tự ưu tiên để sửa chữa, nâng cấp các công trình, hạng mục công trình còn lại.

Các địa phương cũng cần rà soát phương án ứng phó thiên tai, ứng phó với tình huống khẩn cấp cho công trình và vùng hạ du đập; chuẩn bị đầy đủ lực lượng, vật tư, phương tiên theo phương châm “bốn tại chỗ”, sẵn sàng ứng phó với mọi tình huống có thể xảy ra.