Đồng Nai có nhiều loại trái cây có thế mạnh xuất khẩu với diện tích thuộc tốp đầu cả nước như: xoài, chuối, sầu riêng...Thị trường xuất khẩu cũng đã rộng cửa với trái cây Đồng Nai nhưng thực tế xuất khẩu chưa tương xứng với tiềm năng.

Hiện ngay cả thị trường dễ tính là Trung Quốc cũng siết chặt hàng rào kỹ thuật, yêu cầu trái cây tươi nhập vào thị trường này phải đạt chất lượng và truy xuất được nguồn gốc.

Vài tháng trở lại đây, nhiều loại trái cây tươi xuất khẩu, như: xoài, thanh long ruột đỏ, chuối, mít…kém sôi động hơn, cũng không xảy ra tình trạng sốt giá như mọi năm.

Ông Lại Hồng Chí, Giám đốc Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp cây ăn trái đồi Sabi (xã Xuân Bắc, huyện Xuân Lộc) vừa có chuyến đi Trung Quốc để tìm hiểu thị trường và bạn hàng tại thị trường này cho biết, sau chuyến đi, đã có 2 đoàn doanh nghiệp Trung Quốc về khảo sát vùng nguyên liệu xoài tại hợp tác xã. Họ có đặt một số đơn hàng xoài tươi nhưng chỉ với sản lượng ít và yêu cầu hợp tác xã phải làm truy xuất nguồn gốc và chứng nhận, nhãn hàng cho trái xoài mới đủ điều kiện vào thị trường Trung Quốc trong thời gian tới”. Theo ông Chí, hiện trái xoài Đài Loan vẫn xuất được vào Trung Quốc nhưng sản lượng giảm hơn nhiều so với cùng kỳ mọi năm. Vì đa số nông dân Việt Nam vẫn chưa thực hiện việc truy xuất nguồn gốc cũng như chứng nhận chất lượng cho mặt hàng này nên hiện trái xoài vẫn xuất theo đường tiểu ngạch. Và khi Trung Quốc siết lại việc nhập khẩu qua đường này thì lập tức giá xoài bị ép giảm xuống mức chưa từng thấy nhiều năm nay.

Ông Hoàng Việt Hùng, Giám đốc Hợp tác xã chế biến xoài xuất khẩu La Ngà (huyện Định Quán) nhận định, do Trung Quốc đánh nặng thuế, phí về môi trường nên tỷ lệ nhập khẩu trái xoài tươi về Trung Quốc chế biến có xu hướng giảm dần. Điều này thể hiện rõ nhất là vài năm trở lại đây, một số doanh nghiệp Trung Quốc đã đầu tư nhà máy sơ chế, chế biến xoài tại Việt Nam và Campuchia để giảm nhập hàng tươi về chế biến.“Trái xoài tươi Việt Nam sẽ không còn rộng cửa xuất khẩu như trước.Nông dân, doanh nghiệp xuất khẩu không tính đến chuyện chuẩn hóa về chất lượng và thực hiện ngay việc truy xuất nguồn gốc cho trái xoài thì sẽ không đủ điều kiện tham gia vào thị trường Trung Quốc.“Trái xoài 3 mùa mưa trước đây được Trung Quốc nhập khẩu mạnh về chế biến sẽ càng gặp khó khăn về đầu ra.Vì hiện trái xoài 3 mùa mưa của Việt Nam hầu như thua trắng vì không cạnh tranh được với trái xoài keo Campuchia cả ở thị trường nội địa và xuất khẩu” – ông Hùng nói.

Nhiều năm qua, Đồng Nai đã ký kết hợp tác với các nước Nhật Bản, Hàn Quốc... trong lĩnh vực nông nghiệp; trong đó có nội dung hỗ trợ về thị trường.Cụ thể, Nhật Bản đã chấp nhận mở cửa cho trái xoài Đồng Nai. Trái chôm chôm của Đồng Nai từng được chào đón tại thị trường Pháp; trái sầu riêng cũng xuất khẩu tốt đi Mỹ…Nhưng đến nay, việc mở rộng kênh xuất khẩu trái cây theo đường chính ngạch vẫn còn bỏ ngỏ.

Nói về thực tế xuất khẩu trái cây Đồng Nai, Ông Võ Văn Vịnh, thành viên Ban Quản lý chợ đầu mối nông sản sạch Dầu Giây (huyện Thống Nhất), người có hơn 20 năm kinh doanh các mặt hàng trái cây cho biết:“Trái cây Đồng Nai rất nhiều, rất ngon nhưng chủ yếu chỉ bán được sang Trung Quốc. Nhưng đây chưa thể gọi là xuất khẩu vì vẫn đi theo đường tiểu ngạch, được dán nhãn, mã vạch của Trung Quốc nên khi đến tay người tiêu dùng không mấy ai biết đây là trái cây Đồng Nai”. Cũng theo ông Vịnh, thời gian qua, rất nhiều doanh nghiệp quan tâm tìm đến chợ đầu mối Dầu Giây đặt vấn đề xuất khẩu trái cây nhưng rồi đều bỏ cuộc vì không tìm được nguồn cung đạt yêu cầu cả về sản lượng và chất lượng.Cụ thể, từng có doanh nghiệp về chợ đầu mối tìm nguồn cung chuối già xuất khẩu nhưng đành chuyển qua địa phương khác vì không cạnh tranh được với các vựa chuối chuyên đóng hàng xuất khẩu đi Trung Quốc.

Để mở rộng thị trường xuất khẩu cho trái cây, Đồng Nai đang xây dựng những dự án cánh đồng lớn cho trái xoài, sầu riêng, chuối, bưởi... đạt chứng nhận thực hành nông nghiệp tốt GlobalGAP, VietGAP tại các huyện Xuân Lộc, Định Quán, Vĩnh Cửu, Trảng Bom…Trong đó, một số doanh nghiệp, hợp tác xã đang xuất khẩu tốt một số mặt hàng, như: chuối già, thanh long ruột đỏ…đi các nước.